Elkanoren brontzezko eskultura

Historia aldatu zuen nabigatzaileari omenaldi betierekoa
Getariako bihotzean kokatuta, Juan Sebastián Elkanoren brontzezko estatua herriko ondarearen elementu enblematikoenetako bat da. Monumentua Gipuzkoako Foru Aldundiak enkargatu zuen, eta Antonio Palao eskultoreak egin zuen 1861ean.
Historia duen arte-lana
Antonio Palao eskultoreak, Zaragozan izen handia zuen artistak, estatua handi eta dotorea sortu zuen, munduari lehen bira ematea lortu zuen itsasgizonaren handitasuna irudikatzeko. Brontzezko galdaketa 1860an egin zen Parisko Eck et Durand lantegietan. Hasieran, euskaraz eta gaztelaniaz egindako inskripzioak zituen, nabigatzaile gipuzkoarraren garrantzia nabarmentzeko.
Mugimenduan egon den monumentua
Bere historian zehar, estatua hainbat aldiz lekuz aldatu eta eraldatu egin da. 1937an, Gerra Zibilean, Donostiara eraman zuten eta itsas gizon gipuzkoarrei eskainitako monumentu baten barruan kokatu zuten. Horrek haserrea sortu zuen getariarren artean, Elkanoren irudia beren nortasunaren sinbolo gisa baitzuten.
1978an, herritar talde batek estatua Getariara itzultzea erabaki zuen. Kamioi eta garabi baten laguntzaz, berriro herrira ekarri zuten eta oinarri berri batean jarri zuten, nahiz eta jatorrizko diseinuarekiko desberdina izan. Birinaugurazioak poza eta harrotasuna eragin zituen herrian.
Kontserbazio-egoera eta zaharberritzeak
Urteetan zehar, brontzezko estatua egoera onean mantendu da, baina jatorrizko bi elementu galdu ditu: ezpata eta buruko lumak. Elementu horiek berreskuratzeko proposamenak badaude, XIX. mendeko jatorrizko itxura errespetatuz.
Getariako bisita ezinbestekoa
Gaur egun, Elkanoren estatua Getariako bisitarientzako ezinbesteko erreferentzia-puntua da. Portutik gertu kokatuta, munduaren lehen bira burutu zuen marinelaren balentria gogorarazten du, herriaren itsas ondarea eta historia azpimarratuz.