Itsasora behatokia

Getariaren xarma bere bistak, kostaldea,natura eta Kantauri itsasoko giro idilikoa inguratzen duen ohiturak ditu. Euskal kostaldeko hainbat herri bezala zaila da ez maitemintzea, ozeano aldera duen ikuspegi eder horrekin. Asko eztabaidatu da Getaria , hitzaren jatorriaz edo esanahiaz, batzuek arrain haztegia , latin-eraz “cetaria” aipatuko dute, besteak berriz iparraldeko herrian bezala “cataria” itsasoa ikusten den tokia bezala.

Getaria itsasoari begira dagoen talaia modukoa da, herriko hainbat txokotatik itsasorantz dituen bista pribilegiatuekin. Kasko barruan ere baditu horrelako behatoki berezi batzu, aipatzeko adibidez Elkanori Monumentua, Bistaonako behatokia, edo katrapona enparantza itsasoko harresien frontearen gainean. Aipatu ere San Anton menditik ikus ditzakegun Askizu auzoa eta Garateko gaina.

San Anton mendia

Getaria XVI mendea.CP01

Getariako mitologiari dagokio bere sagua, baina getariar batek ere ez dio "sagu" deitzen, San Anton uhartea baizik; izan ere, horrela gertatu zen, harik eta, bizilagunen ahaleginarekin, azkenean kostaldera amarrak bota zituen arte. 1563ko azaroaren 24an Seguran egindako Batzar Nagusietan, Getariak jakinarazi zuen lurrezko hizkuntza bat sortu zuela elizaren eta portuaren artean, "itsasoa igarotzen zen tokitik".

Farua

San Anton mendia landaretzaz estalita zegoen, eta babesleku natural gisa balio zuen bertan zeuden hainbat babes-bateriatarako. Funtzio militar hau oraindik irla zen garaietatik dator. 1856ko irailean (Gerra Karlistaren ondoren) oraindik helburu militarretarako erabiltzen zen.

Baina San Anton uharteak ezagutu zuen funtziorik primitiboena baleen talaiariarentzako zaintza-postu izatea izan zen. Dokumentu asko ez dauden arren, ez da menturazkoa pentsatzea balearen harrapaketa eta ustiapen komertziala izan zela Getariaren jarduera ekonomiko nagusia, Erdi Aroaren amaierara arte behintzat.

Gaur egun, Getariako sagua hiriko erakargarri turistikoetako bat da, eta ibilbide txiki bat oinez egiteko lekua da, gorenera iristeko, oraindik martxan dagoen itsasargitik igarota.

Jarraitu beharreko ibilbidea, lokal guztiak bezala, zuri-urdin koloreekin seinalatuta dago, eta kolore horiek galtzerik ez dagoen ibilbide osoan zehar jarrai daitezke. Ibilbidea portuaren amaieran hasten da, mendiaren magalaren azpian. Itsasargiraino igotzen den errepidea jarraitu besterik ez dugu egin behar, lehen begiratokiaz gozatzeko. Puntu horretatik, errepidera jarraitu eta eskailerak aukeratu ahal izango ditugu. Hainbat begiratoki atzean utzita, mendiaren gailurrera iritsiko gara. Han, Katxapo izeneko eraikina aurkituko dugu, itsasargiaren ondoan, mendiko talaia zaharra. Hortik, talaiariek Getariara irits zitezkeen enbata posibleetatik (edo kortsario-ontzietatik) balea gutiziatuak agertu arte kontrolatzen zuten.

Behin gora iritsita, jaisteko beste bide bat hauta dezakegu; izan ere, ibilbide zirkularra da, beti puntu berberetan hasi eta amaitzen dena, ez du axola zein bide hartu.